Deze principebeslissing werd op initiatief van Silke Van Vaerenbergh (onafhankelijke), Vera Van der Borght (Open VLD) en Caroline De Meerleer (N-VA) voorgelegd aan de gemeenteraad van 23 juni 2020, en goedgekeurd.
Je leest hieronder het integrale voorstel:
TOELICHTING
2020 is het vierde droge jaar op rij. Nu al zijn de grondwaterpeilen opnieuw veel lager dan een jaar geleden. Op 85 procent van de locaties is de grondwaterstand historisch laag tot zeer laag. De inwoners in Overijse hebben al mogen ervaren wat het is om geen kraantjeswater te hebben. Los van het vullen van zwembaden, sproeien van gazons of wassen van auto’s kunnen we plots niet meer douchen, koken of poetsen. Onze landbouwers ervaren jaarlijks grote schade aan hun teelt omwille van de intense hitte en droogte. Begin deze maand erkende de Vlaamse Regering de zomer van 2019 nog als landbouwramp.
In 19 Oost-Vlaamse stroomgebieden mag je geen water meer uit de beek halen.
Omdat het al een hele tijd droog blijft, staat het water in sommige beken zo laag dat het niet meer mag worden opgepompt. Het verbod geldt sinds donderdag 21 mei voor 19 stroomgebieden in Oost-Vlaanderen, vooral in het zuiden van onze provincie. Het gaat om ecologisch kwetsbare waterlopen. Er zijn wel wat uitzonderingen op het captatieverbod.
De nasleep van de droogtes van de afgelopen jaren laat zich nog duidelijk voelen op verschillende waterlopen in Vlaanderen. Grondwatervoorraden hebben zich onvoldoende kunnen herstellen tijdens de afgelopen winter, waardoor bij gebrek aan neerslag, peilen en debieten van de waterlopen snel daalden.
Op basis van terreinwaarnemingen wordt vastgesteld dat de toestand van verschillende ecologisch kwetsbare en zeer kwetsbare waterlopen achteruitgaat en verschillende waterlopen dreigen droog te vallen.
Om de schade te beperken werd een kader uitgewerkt voor het instellen van captatieverboden in ecologisch kwetsbare en zeer kwetsbare waterlopen.
Waar het verboden is water op te pompen, gelden wel enkele uitzonderingen:
- Landbouwers mogen er water oppompen dat als drinkwater moet dienen voor hun eigen vee dat buiten staat.
- Landbouwers mogen het water ook gebruiken om er beschermingsmiddelen mee te maken voor hun gewassen. Maar dus niet om hun gewassen alleen water te geven.
- Instanties mogen het water oppompen om drinkwater van te maken.
- Wat zeker niet kan is het water gebruiken voor zwemvijvers of andere niet-essentiële zaken.
Tegelijkertijd zien we dat in vele projectontwikkelingen of bouwprojecten dagelijks miljoenen liters water weggepompt worden in de riolering. In tijden van langere periodes van droogte, zoals nu, is het nuttig gebruik van grondwater te verkiezen boven het lozen ervan in de riolering. Voor een aantal toepassingen in de landbouwsector maar ook voor particulier gebruik is het hergebruik van bemalingswater welgekomen. De vele regenwaterputten die in de Brouwerijstraat en omgeving op initiatief van de buurtbewoners reeds werden gevuld, zijn een schoolvoorbeeld.
In verschillende steden en gemeenten werkt men daarom samen met bouwheren om dit kostbare water niet langer in de riolen te laten lopen. Ook wij kunnen als stadsbestuur hier ons steentje bijdragen.
Wij stellen voor dat het stadsbestuur gesprekken aangaat met bouwheren van grote bouwwerven, waar aan bronbemaling wordt gedaan. Het oppompen van water gebeurt bij die werven om het grondwaterspiegel naar beneden te krijgen. Hiervoor moeten de bouwheren ook een vergunningsaanvraag indienen.
Wij stellen voor om op te lijsten voor welke bouwwerven momenteel zo’n vergunning loopt. En voor al deze werven en voor de toekomstige aanvragen, het gesprek aan te gaan met de bouwheer, en te bekijken en bespreken of het water ter beschikking gesteld kan worden aan land- en tuinbouwers en loonwerkers, i.p.v. het gewoon de riolering te laten inlopen.
Ook zou het wenselijk zijn om een clausule in omgevingsvergunningen in te schrijven om het bemalingswater ter beschikking te stellen van de landbouwsector en de particulieren. Zelfs als er plots meer regen zou vallen is het nog aan te raden om het water ter beschikking te houden van de landbouwsector zodat ze hun reserves kunnen aanvullen.
Naast dit alles is het ook noodzakelijk dat de stad zijn hemelwaterplan heeft. In dit plan moeten de noden en de randvoorwaarden bepaald worden zodat we de waterhuishouding onder controle kunnen krijgen, rekening houdend met de steeds toenemende verharding en gewijzigde neerslag. Het hemelwaterplan moet zich hierbij richten op zowel het opvangen, bufferen, infiltreren, afvoeren, opsparen als hergebruiken van hemelwater. Dit kan zowel bij zware regenval als langdurige droogte oplossingen bieden.
De Gemeenteraad
BESLUIT
Artikel 1: Principieel akkoord te gaan met het voorstel om gesprekken aan te gaan met de vergunninghouders van bronwaterbemaling met het oog op het ter beschikking stellen van het opgepompte water aan de land- en tuinbouwsector en loonwerkers, en bij uitbreiding aan de inwoners, of het water opnieuw te laten infiltreren in de bodem.
Artikel 2: Principieel akkoord te gaan om een clausule in de omgevingsvergunning in te schrijven om het bemalingswater een tweede leven te geven via de landbouwsector en het particulier gebruik, of het water te laten herinfiltreren in de bodem, indien technisch haalbaar en in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving.
Artikel 3: Principieel akkoord te gaan om werk te maken van een hemelwaterplan.
Artikel 4: De stadsdiensten te vragen om van deze punten onverwijld werk te maken.
Artikel 5: Voor bestekken waarvan de stad opdrachtgever is worden strikte maatregelen betreffende het gebruik van bronbemalingen opgenomen indien financieel en technisch haalbaar.
Artikel 6: Bij de (her)aanleg van publiek domein optimaal in te zetten op de infiltratie van hemelwater indien financieel en technisch haalbaar.